«Μύθοι και αλήθειες για τους πλειστηριασμούς»

Το παρακάτω άρθρο, παρουσιάζει στοιχεία ευρέως άγνωστα για το ισχύον νομικό καθεστώς περί πλειστηριασμών ενυπόθηκων ακινήτων, που εφόσον ισχύουν-και ισχύουν- δεν αιτιολογούν τον κοπετό και τις κραυγές για «700.000 ξεσπιτώματα». Όποιοι κι όσοι θέλουν μπορούν να αντιπαρατεθούν με την συντάκτρια αλλά και όλοι όσοι αδυνατούν, ας εξηγήσουν πού αποβλέπουν με τις φωνασκίες. Γεγονός είναι πως με μισές αλήθειες ή ολόκληρα ψεύδη ούτε αντιπολίτευση ούτε πολιτική ασκείται. Ν. Καραβαζάκης

Της Βάσως Αγγελέτου

Σε βασικό πεδίο της προεκλογικής αντιπαράθεσης έχουν εξελιχθεί οι πλειστηριασμοί με αφορμή την σύγχυση που προκάλεσαν στον δικηγορικό κόσμο οι αντικρουόμενες αποφάσεις του Αρείου Πάγου αναφορικά με το δικαίωμα των servicers να επισπεύδουν πλειστηριασμούς έναντι «κόκκινων» δανείων που ανήκουν σε funds.

Η διαρροή της πρόσφατης απόφασης του Αρείου Πάγου, που αναγνωρίζει το δικαίωμα των εταιρειών διαχείρισης να ασκούν μέτρα αναγκαστικής εκτέλεσης έναντι των funds πυροδότησε ακόμη μεγαλύτερη φημολογία για εκατοντάδες χιλιάδες ακίνητα, και δη πρώτες κατοικίες, που θα βγουν το επόμενο διάστημα στο «ηλεκτρονικό σφυρί».

Προς αποκατάσταση της αλήθειας για το ύψος των σχεδιαζόμενων πλειστηριασμών, αλλά και το είδος των ακινήτων που θα ρευστοποιηθούν την επόμενη πενταετία, η ένωση των εταιρειών διαχείρισης διευκρινίζει ότι 600.000 ακίνητα είναι συνολικά οι εξασφαλίσεις για όλα τα κόκκινα δάνεια που διαχειρίζονται οι servicers, ύψους 83 δισ. ευρώ.

Εξ αυτών, μόνο το 50% αφορά σε κατοικίες και ακόμη μεγαλύτερο είναι το ποσοστό των πρώτων κατοικιών (περίπου 30-35%), για τις οποίες η συντριπτική πλειονότητα των οφειλετών έχει συμφωνήσει σε πρόγραμμα ρύθμισης του δανείου με τον πιστωτή. Πηγές των εταιρειών διαχείρισης αναφέρουν στο Capital.gr ότι οι πρώτες κατοικίες των ευάλωτων νοικοκυριών -σύμφωνα με τα κριτήρια του ισχύοντος νομοθετικού πλαισίου- είναι πολύ μικρότερο ποσοστό.

Επιπλέον, η εκκρεμότητα που έρχεται να λύσει με την απόφασή του το ανώτατο δικαστήριο δεν αποτελούσε εμπόδιο για τη διενέργεια των πλειστηριασμών που επιστρέφουν σε τροχιά κανονικότητας μετά από τη 10ετή κρίση και τα μορατόρια της πανδημικής περιόδου. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις των funds, φέτος προγραμματίζονται περί τους 35.000 – 40.000 πλειστηριασμούς συνολικά.

Τρεις λύσεις για την προστασία της πρώτης κατοικίας

1. Ενδιάμεσο Πρόγραμμα: Όποιος δανειολήπτης πληροί τα κριτήρια του ευαλώτου, μπορεί να καταθέσει αίτημα προστασίας στο Ενδιάμεσο Πρόγραμμα μέσω της σχετικής πλατφόρμας στον ιστότοπο της Ειδικής Γραμματείας Διαχείρισης Ιδιωτικού Χρέους. Μόλις η αίτηση εγκριθεί, εκτός από πλήρη προστασία από τους πλειστηριασμούς, οι δανειολήπτες λαμβάνουν επιδότηση της δόσης του στεγαστικού τους δανείου από 70 έως 210 ευρώ μηνιαίως. 

Ο ορισμός του «ευάλωτου οφειλέτη» είναι συγκεκριμένος και βασίζεται σε αυστηρά εισοδηματικά και περιουσιακά κριτήρια. Για να λάβει κανείς τη βεβαίωση μέσω της ειδικής πλατφόρμας, θα πρέπει να πληροί τις παρακάτω προϋποθέσεις:

α) το συνολικό εισόδημα δεν πρέπει να υπερβαίνει τις 7.000 ευρώ για μονοπρόσωπο νοικοκυριό, προσαυξανόμενο κατά 3.500 ευρώ για κάθε μέλος του νοικοκυριού και έως του ποσού των 21.000 ευρώ ετησίως, ανεξαρτήτως της σύνθεσης του νοικοκυριού.

β) η συνολική φορολογητέα αξία της ακίνητης περιουσίας δεν πρέπει να υπερβαίνει το ποσό των 120.000 για μονοπρόσωπο νοικοκυριό, προσαυξανόμενη κατά 15.000 ευρώ για κάθε πρόσθετο μέλος και έως του ποσού των 180.000 ευρώ.

Το Ενδιάμεσο Πρόγραμμα λειτουργεί έως «γέφυρα» ανάμεσα στη λήξη των προηγούμενων μέτρων προστασίας της πρώτης κατοικίας και τη σύσταση του Φορέα Απόκτησης και Επαναμίσθωσης Ακινήτων που αναμένεται, σύμφωνα με πληροφορίες του Capital.gr να ολοκληρωθεί εντός του πρώτου εξαμήνου του 2024. Μόλις τεθεί σε ισχύ, 

Μέχρι στιγμής, πάντως, η προσέλευση των ευάλωτων οφειλετών στο Ενδιάμεσο Πρόγραμμα είναι εξαιρετικά περιορισμένη (μόλις 118 οριστικές αιτήσεις και 20 υπαγωγές) και ο βασικός λόγος είναι ότι απαιτείται από τον αιτούντα να συναινέσει προκαταβολικά για την εκχώρηση του ακινήτου του στον Φορέα.

2. Πρόγραμμα στήριξης συνεπών δανειοληπτών: Σύμφωνα με τη λύση που ενέκριναν τράπεζες και ΥΠΟΙΚ για τη στήριξη των ευάλωτων αλλά συνεπών οφειλετών στεγαστικών δανείων, 30.000 δικαιούχοι θα λαμβάνουν επιδότηση ίση με τη μισή αύξηση της δόσης του στεγαστικού τους που οφείλεται στην άνοδο των επιτοκίων της ΕΚΤ κατά τρεις μονάδες βάσης από τον περασμένο Ιούλιο.

Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία, περισσότεροι από 20.000 δανειολήπτες έχουν κάνει αίτηση στην πλατφόρμα και τον Απρίλιο αναμένεται να καταβληθούν στους δικαιούχους οι πρώτες επιδοτήσεις από τις τράπεζες.

3. Εξωδικαστικός: Πιο μόνιμο και δομικό χαρακτήρα, ως μέτρο ρύθμισης των ληξιπρόθεσμων οφειλών, έχει ο εξωδικαστικός μηχανισμός. Όπως αποκάλυψε το Capital.gr, δικαιούχοι για ένταξη στον εξωδικαστικό -που ρυθμίζει συνολικά τις οφειλές των ιδιωτών και των επιχειρήσεων σε τράπεζες, Δημόσιο και ασφαλιστικούς φορείς με τη συνδρομή αλγόριθμου- δε είναι μόνο οι «κόκκινοι» οφειλέτες, αλλά και οι ενήμεροι που έχουν υποστεί μείωση εισοδήματος άνω του 20%.

Σύμφωνα με τις νέες αλλαγές που αναμένεται να καταθέσει με τροπολογία το ΥΠΟΙΚ την ερχόμενη Τρίτη, στον εξωδικαστικό θα ρυθμίζονται εφεξής και οφειλές προς έναν μόνο πιστωτή -όπως, για παράδειγμα, στεγαστικά δάνεια. Με αυτόν τον τρόπο, ανοίγει ο δρόμος για μια ρύθμιση με μακροχόνιο ορίζοντα και κούρεμα 22% -κατά μέσο όρο- που προκύπτει μέσω ειδικού αλγορίθμου.

Και στις διμερείς ρυθμίσεις που συμφωνούνται μεταξύ οφειλετών και servicers, πάντως, προβλέπονται σημαντικά κουρέματα. Σύμφωνα με την ανακοίνωση της Ένωσης, στα στεγαστικά δάνεια οι ρυθμίσεις περιλαμβάνουν σε πολλές περιπτώσεις άφεση χρέους που κυμαίνεται μεταξύ 35% – 40%, στα καταναλωτικά 50% – 65%, στα δάνεια μικρών επιχειρήσεων (SB) 55% και στα μεγάλα εταιρικά δάνεια (Wholesale) περίπου 40%. 

Διευκρινίζεται, πάντως, ότι τα ποσοστά αυτά αφορούν μέσους όρους και σε καμία περίπτωση «κανόνα», αφού το κούρεμα που ενδεχομένως περιλαμβάνει κάθε ρύθμιση συνδέεται άρρηκτα με τις οικονομικές δυνατότητες και η περιουσιακή κατάσταση των οφειλετών διαφέρουν και εκτιμώνται κατά περίπτωση.a

https://www.capital.gr/story/3699658/-em-muthoi-em-kai-alitheies-gia-tous-em-pleistiriasmous-em